Rezygnacja z badań wstępnych na stanowiska administracyjno-biurowe, przedłużenie terminu na wykonanie zawieszonych czasowo badań okresowych pracowników do 180 dni, przedłużenie ważności orzeczenia z badań wstępnych i kontrolnych wydanego przez lekarza innego niż profilaktyk to część rozwiązań, jakie przewiduje kolejna nowelizacja tzw. tarczy antykryzysowej.

W tym zakresie aktualnie parlament zajmuje się równolegle dwoma nowelizacjami:

1) ustawą z 19 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw oraz

2) ustawą z 27 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw zakłada.

Przedłużenie ważności badań lub całkowita rezygnacja

Pierwszy z procedowanych projektów zakłada m.in.:

■przedłużenie dotychczasowego 60-dniowego terminu na wykonanie zawieszonych czasowo badań okresowych pracowników do 180 dni po odwołaniu stanu epidemii i stanu zagrożenia epidemii,

■przedłużenie ważności orzeczenia z badań wstępnych i kontrolnych wydanego przez lekarza innego niż profilaktyk z 30 dni do 180 dni po odwołaniu stanu epidemii i stanu zagrożenia epidemii,

■rezygnację z badań wstępnych w razie zatrudnienia na stanowisku administracyjno-biurowym pracownika, który posiada aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy w warunkach opisanych w skierowaniu na badania lekarskie, w sytuacji gdy pracodawca stwierdzi, że warunki te odpowiadają warunkom występującym na danym stanowisku pracy (ale tylko w okresie stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego), oraz

■wydłużenie dotychczasowego 30-dniowego terminu do 180 dni na rezygnację z badań wstępnych przy zatrudnieniu na stanowisko inne niż administracyjno-biurowe nowego pracownika lub dotychczasowego pracownika posiadającego aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy w warunkach opisanych w skierowaniu na badania lekarskie, w sytuacji gdy pracodawca stwierdzi, że warunki te odpowiadają warunkom występującym na danym stanowisku pracy (ale tylko w okresie stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego).

Nowe przepisy zakładają, że pracodawcy w okresie pandemii będą mogli w praktyce całkowicie pominąć kierowanie na badania wstępne kandydatów na pracownika administracyjno-biurowego, jeśli osoby te mają ważne badania profilaktyczne na identycznym lub podobnym stanowisku, na jakie aplikują. Pracodawca będzie musiał tylko porównać, czy warunki pracy opisane w skierowaniu na badania są takie same jak warunki pracy, w jakich pracownik ma być zatrudniony. Nie ma przy tym znaczenia, jak długą przerwę w zatrudnieniu będzie miał przyjmowany do pracy pracownik.

Natomiast w przypadku osób zatrudnianych na innych stanowiskach niż administracyjno-biurowe kluczowy będzie 180-dniowy termin. Tyle bowiem maksymalnie może wynosić przerwa w zatrudnieniu u tego samego pracodawcy, aby nie było konieczności wykonywania badań wstępnych w przypadku aktualności dotychczasowych badań. Tyle samo może wynosić przerwa w zatrudnieniu pomiędzy poprzednim zakładem pracy a nowym, gdy jest to dwóch różnych pracodawców. Ważne jedynie, aby warunki zatrudnienia były takie same, a orzeczenie nadal aktualne.

Natomiast projekt ustawy z 27 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw zakłada m.in.:

■dopuszczalność wykonywania pracy zdalnej podczas izolacji domowej,

■zmianę terminu wykonania niektórych czasowo zawieszonych badań lekarskich i psychologicznych po zakończeniu pandemii.

Nowe wytyczne do badań profilaktycznych pracowników

Ponadto od 16 grudnia 2020 r. lekarze profilaktycy będą korzystali z nowych wskazówek metodycznych podczas badań profilaktycznych. Orzeczenia lekarskie wydane na podstawie dotychczasowego rozporządzenia zachowują jednak ważność przez okres, na jaki zostały wydane (rozporządzenie Ministra Zdrowia z 12 listopada 2020 r. – patrz podstawa prawna).

Podstawa prawna:

■ Ustawa z 19 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw.

■Ustawa z 27 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw.

■Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 12 listopada 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. z 2020 r. poz. 2131).

Katarzyna Wrońska-Zblewska

prawnik, specjalista prawa pracy