Przerwanie urlopu uzupełniającego w związku z przesunięciem terminu ferii zimowych

Odpowiedź: Tak.

W razie niewykorzystania urlopu wypoczynkowego w całości lub części w okresie ferii szkolnych z powodu niezdolności do pracy wywołanej chorobą lub odosobnieniem w związku z chorobą zakaźną, urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego, urlopu rodzicielskiego, urlopu dla poratowania zdrowia, odbywania ćwiczeń wojskowych albo krótkotrwałego przeszkolenia wojskowego – nauczycielowi przysługuje urlop w ciągu roku szkolnego, w wymiarze uzupełniającym do 8 tygodni czyli 56 dni (art. 66 ust. 1 KN).

Urlop bieżący jest zaś wykorzystywany w okresie ferii zimowych i wakacji (art. 64 ust. 1 KN). Udzielenie nauczycielowi urlopu uzupełniającego w okresie, w którym powinien korzystać z urlopu bieżącego, spowodowałoby, że w istocie nie mógłby on wykorzystać tego bieżącego urlopu. Dlatego urlop uzupełniający powinien trwać do 3 stycznia 2020 r., a potem pozostała część od 18 stycznia 2020 r.

Podstawa prawna:

Ustawa z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r. poz. 2215 ze zm.) – art. 64 – art. 66.

Michał Kowalski

radca prawny, specjalista prawa pracy i prawa oświatowego

Szkolenie online podczas zwolnienia lekarskiego

Odpowiedź: Nie.

Uczestnictwo w formach doskonalenia zawodowego (w tym także online) jest przejawem realizacji obowiązków pracowniczych, co wynika z art. 42 ust. 2 pkt 3 Karty Nauczyciela. Wykonywanie obowiązków pracowniczych nie może zaś być podejmowane w czasie zwolnienia lekarskiego. Jest to bowiem okres niezdolności do pracy z powodu choroby. Takie działanie nauczyciela może być potraktowane nawet jako działanie na szkodę pracodawcy (wykorzystanie zwolnienia lekarskiego niezgodnie z przeznaczeniem). Z uwagi na takie ryzyko rekomenduję powstrzymanie się od udziału w szkoleniu.

Podstawa prawna:

Ustawa z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r.poz. 2215 ze zm.) – art. 42 ust. 2 pkt 3.

Michał Kowalski

radca prawny, specjalista prawa pracy i prawa oświatowego

Wyłączenie nauczycieli z niektórych zajęć w zerówce w obawie przed koronawirusem

Odpowiedź: Nie ma podstawy prawnej umożliwiającej wyłączenie, np. zajęć realizowanych przez nauczyciela języka obcego, nauczyciela religii lub logopedy. Rodzice mają prawo zrezygnować czasowo z uczestnictwa dziecka z zajęć religii poprzez złożenie rezygnacji oraz z zajęć logopedycznych prowadzonych w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

Przedszkola nadal pracują stacjonarnie

Zgodnie z rozporządzeniem MEN z 12 sierpnia 2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 oraz rozporządzeniami zmieniającymi wymienione rozporządzenie ograniczanie w całości funkcjonowania szkół i placówek jest sukcesywnie rozszerzane i przedłużane w czasie.

Ostatnia nowelizacja, tj. rozporządzenie MEN z 24 listopada 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 2087), tj. ostatnia nowelizacja wydłuża do 3 stycznia 2021 r. czasowe ograniczenie wymienionych w rozporządzeniu szkół i placówek, jednak nie dotyczy przedszkoli, oddziałów przedszkolnych funkcjonujących w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego, które nadal pracują stacjonarnie. Obowiązują w nich wymogi sanitarne określone w „Wytycznych przeciwepidemicznych Głównego Inspektora Sanitarnego z 19 listopada 2020 r. dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkole podstawowej i innych form wychowania przedszkolnego oraz instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3”, m.in.:

zaleca się, aby do grupy dzieci przyporządkowani byli, w miarę możliwości organizacyjnych, ci sami opiekunowie;

w miarę możliwości nie należy angażować w zajęcia opiekuńcze pracowników i personelu powyżej 60. roku życia lub z istotnymi problemami zdrowotnymi.

W świetle powyższego nie ma podstawy prawnej umożliwiającej wyłączenie np. zajęć realizowanych przez nauczyciela języka obcego, nauczyciela religii lub logopedy. Natomiast rodzice mają prawo zrezygnować czasowo z uczestnictwa dziecka z zajęć religii poprzez złożenie rezygnacji oraz z zajęć logopedycznych prowadzonych w ramach pomoc psychologiczno-pedagogicznej. Dziecko może powrócić do nauki religii w dowolnym momencie poprzez ponowne zgłoszenie, a także na zajęcia logopedyczne.

Podstawa prawna:

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 12 sierpnia 2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. poz. 1389 ze zm.).

Wytyczne przeciwepidemiczne Głównego Inspektora Sanitarnego z 19 listopada 2020 r. dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkole podstawowej i innych form wychowania przedszkolnego oraz instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3.

Wanda Pakulniewicz

pracownik Kuratorium Oświaty, do kwietnia 2007 kierownik oddziału

Zatrudnienie pracownika, który jest na postojowym u innego pracodawcy

Odpowiedź: Pracownik może zawrzeć nowy stosunek pracy w czasie pozostawania w gotowości do świadczenia pracy u dotychczasowego pracodawcy, ale musi mieć świadomość, że jeżeli utraci w ten sposób „gotowość do świadczenia pracy”, to dotychczasowy pracodawcy może nie wypłacić mu wynagrodzenia postojowego.

Można mieć dwie umowy u różnych pracodawców

Przepisy nie zakazują pracownikom pozostawania w kilku stosunkach pracy jednocześnie, jeśli pracownik jest w stanie wywiązywać się ze swoich obowiązków i pod warunkiem że przestrzegane są wówczas normy dotyczące czasu pracy i odpoczynku. Z punktu widzenia Państwa jako nowego pracodawcy nie ma tu żadnych obostrzeń w kwestii zatrudnienia pracownika, który u dotychczasowego pracodawcy przebywa w gotowości do świadczenia pracy. Dopuszczalność takiego rozwiązania potwierdza także Sąd Najwyższy np. w wyroku z 11 stycznia 2006 r. (II PK 111/05), w którym stwierdził, że „Podjęcie zatrudnienia u innego pracodawcy nie wyłącza prawa do wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy, jeżeli pracownik był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy (art. 81 § 1 kp)”.

Pracownik może stracić wynagrodzenie postojowe

Oznacza to, że pracownik może podjąć zatrudnienie w Państwa placówce w czasie pozostawania w tzw. postoju u dotychczasowego pracodawcy. Musi się jednak liczyć z tym, że jeżeli na skutek nowej pracy, utraci gotowość do świadczenia dotychczasowych obowiązków – pracodawca będzie mógł nie wypłacić mu wynagrodzenia postojowego. Jak rozumieć w tym przypadku zachowanie stanu gotowości do świadczenia pracy? Otóż w świetle art. 81 § 1 kp cechami charakterystycznymi gotowości pracownika do wykonywania pracy są:

1) zamiar wykonywania pracy,

2) faktyczna zdolność do świadczenia pracy,

3) uzewnętrznienie gotowości do wykonywania pracy oraz

4) pozostawanie w dyspozycji pracodawcy. Przez pozostawanie w dyspozycji pracodawcy jako elementu gotowości do pracy w rozumieniu art. 81 § 1 kp, należy rozumieć stan, w którym pracownik może niezwłocznie, na wezwanie pracodawcy podjąć tę pracę. Pracownik pozostający w dyspozycji pracodawcy oczekuje na możliwość podjęcia pracy na terenie zakładu pracy lub w innym miejscu wskazanym przez pracodawcę, ewentualnie w miejscu wskazanym przez siebie i podanym pracodawcy

(por. wyrok Sądu Najwyższego z 2 września 2003 r., I PK 345/02, OSNP 2004 nr 18, poz. 308).

Mając na uwadze powyższe, można stwierdzić, że podjęcie nowej pracy w pełnym wymiarze czasu pracy u nowego pracodawcy może uniemożliwić pracownikowi pozostawanie w gotowości do świadczenia pracy dotychczasowego pracodawcy, a wówczas pracodawca może odmówić wypłaty wynagrodzenia postojowego.

Podstawa prawna:

Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 1320 ze zm.) – art. 81 § 1.

oRZECZNICTWO:

Wyrok Sądu Najwyższego z 11 stycznia 2006 r. (II PK 111/05).

Wyrok Sądu Najwyższego z 2 września 2003 r. (I PK 345/02, OSNP 2004 nr 18, poz. 308).

Agnieszka Rumik-Smolarz

radca prawny, specjalista prawa oświatowego

Zobowiązanie pedagoga do pracy stacjonarnej w pełnym wymiarze

Odpowiedź: O zasadach funkcjonowania szkoły w czasie epidemii decyduje dyrektor najczęściej w formie odrębnego regulaminu. Z przedstawionego fragmentu dokumentu wynika, że pedagog „pełni dyżury”, a zatem jego praca na terenie placówki jest ograniczona do ściśle określonych godzin. W pozostałym zakresie – jak wnioskuję – pedagog jest zobowiązany do pracy zdalnej. Taki zapis uniemożliwia polecenie nauczycielowi realizacji pełnego wymiaru zajęć w formie stacjonarnej. Jeżeli jednak taka jest potrzeba szkoły, uczniów i rodziców – należałoby zmienić regulacje w tym zakresie.

Zgodnie z § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 w okresie ograniczenia funkcjonowania jednostki systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 dyrektor jednostki systemu oświaty odpowiada za organizację realizacji zadań tej jednostki, w tym zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub innego sposobu realizacji tych zajęć. Oznacza to, że w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek nauczanie zdalne nie jest jedyną formą organizacji zajęć. Nie oznacza to też, że wszyscy nauczyciele mogą i muszą pracować zdalnie. Przepisy dopuszczają nawet organizacje zajęć stacjonarnych. W odniesieniu do uczniów, którzy z uwagi na rodzaj niepełnosprawności lub brak możliwości realizowania zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość w miejscu zamieszkania, dyrektor szkoły ma obowiązek:

1) zorganizować zajęcia w szkole lub

2) umożliwić uczniowi realizację zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość na terenie szkoły

(§ ٢ ust. ٣f rozporządzenia MEiN z ٥ listopada ٢٠٢٠ r. zmieniające rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-١٩). Przepis ten nakłada na dyrektora szkoły obowiązek zorganizowania nauki stacjonarnej lub zapewnienia uczniowi możliwość skorzystania ze sprzętu do nauki zdalnej na terenie szkoły. Kiedy powstaje taki obowiązek po stronie szkoły? W każdym przypadku, gdy rodzice zawnioskują o taką organizację nauki dla dziecka.

Z przedstawionego fragmentu dokumentu wynika, że pedagog „pełni dyżury”, a zatem, jego praca na terenie placówki jest ograniczona do ściśle określonych godzin. W pozostałym zakresie – jak wnioskuję – pedagog jest zobowiązany do pracy zdalnej. Taki zapis uniemożliwia polecenie nauczycielowi realizacji pełnego wymiaru zajęć w formie stacjonarnej. Jeżeli jednak taka jest potrzeba szkoły, uczniów i rodziców – należałoby zmienić regulacje w tym zakresie.

Podstawa prawna:

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 493 ze zm.) – § 1, § 7.

Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Nauki z 5 listopada 2020 r.zmieniające rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 1960).

Agnieszka Rumik-Smolarz

radca prawny, specjalista prawa oświatowego