Pytanie: Pracujemy w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, który w związku z wystąpieniem epidemii został zamknięty. Jak należy wyliczyć dodatki za trudne i uciążliwe wychowawstwo i wiejski za okres zamknięcia?

Odpowiedź: Specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy nie jest objęty zawieszeniem działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej. Jeżeli jednak został zamknięty, to nauczycielowi w przestoju będzie należało się wynagrodzenie zasadnicze, a także dodatek wiejski.

Zawieszenie działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej nie obejmuje bowiem:

• przedszkoli i szkół specjalnych zorganizowanych w podmiotach leczniczych i jednostkach pomocy społecznej;
• przedszkoli i szkół specjalnych funkcjonujących w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych;
• szkół specjalnych funkcjonujących w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych i młodzieżowych ośrodkach socjoterapii;
• szkół w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich oraz szkół przy zakładach karnych i aresztach śledczych

(§ 2 ust. 2 rozporządzenia MEN z 11 marca 2020 r.). W tych placówkach jednak zawieszenie działalności może nastąpić na ogólnych zasadach.

Zawieszenie działalności decyzją organu prowadzącego

Dyrektor jednostki za zgodą organu prowadzącego może zawiesić zajęcia na czas oznaczony, jeżeli wystąpiły na danym terenie zdarzenia, które mogą zagrozić zdrowiu uczniów (§ 18 rozporządzenia MENiS z 31 grudnia 2002 r.). Jeżeli doszło do zawieszenia w tym trybie, to w placówce nie mogą być realizowane jakiekolwiek zajęcia. Nauczyciele pozostają więc w stanie przestoju. Co to oznacza?

Nauczyciele otrzymają tzw. postojowe

Otóż nauczyciele za okres przestoju powinni otrzymać wynagrodzenie wynikające z tytułu osobistego zaszeregowania. W przypadku nauczycieli w skład takiego wynagrodzenia wchodzi jedynie wynagrodzenie zasadnicze.

Zdaniem SN: „Wykładnia gramatyczna art. 35 ust. 4 Karty przemawia za tym, że przez użyte w nim określenie „stawka osobistego zaszeregowania nauczyciela" należy rozumieć wynagrodzenie zasadnicze bez dodatku funkcyjnego, skoro z mogących przysługiwać nauczycielowi dodatków wymienia się w tym przepisie tylko dodatki przewidziane w art. 34 tej Karty. (uchwała Sądu Najwyższego z 18 listopada 1988 r. sygn. akt III PZP 39/88)

Dodatek wiejski to świadczenie pieniężne niebędące składnikiem wynagrodzenia, zależne od faktu pozostawania w zatrudnieniu w szkole na terenie wsi lub w mieście liczącym do 5000 mieszkańców. Dodatek wiejski nie jest więc zależny od faktycznego wykonywania pracy. Tym samym w okresie zawieszenia dodatek ten nadal powinien być wypłacany.

W wynagrodzeniu przestojowym pomijamy więc dodatek funkcyjny i dodatek za warunki pracy.

Podstawa prawna:

• Ustawa z 26 stycznia 1982 r. − Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r. poz. 2215) − art. 35, art. 54.
• Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r. poz. 1040 ze zm.) − art. 81.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U. z 2003 r. nr 6, poz. 69) − § 18.

Michał Kowalski
radca prawny, specjalista prawa pracy i prawa oświatowego